Opodatkowanie ugód frankowych – czy trzeba zapłacić podatek?

Ugody frankowe zawierane pomiędzy frankowiczami a bankami to coraz popularniejsza alternatywa wobec procesów sądowych. Choć pozwalają one zakończyć długoletni spór z instytucją finansową, niosą też za sobą konsekwencje prawno-podatkowe. Jednym z najczęściej pojawiających się pytań jest to, czy zawarcie ugody wiąże się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego (PIT).

Czym jest ugoda frankowa?

Ugoda frankowa to porozumienie, w którym bank i kredytobiorca rezygnują ze sporu sądowego w zamian za określone ustępstwa – zazwyczaj chodzi o przewalutowanie kredytu na złotówki, umorzenie części salda zadłużenia lub zwrot nadpłat. W praktyce prowadzi to do obniżenia zobowiązania wobec banku oraz zakończenia wieloletniego konfliktu.

Czy ugoda z bankiem to przychód?

Zgodnie z ustawą o PIT umorzenie części długu, odsetek lub prowizji może zostać uznane za przychód, a więc podlegać opodatkowaniu. Jeśli bank zdecyduje się umorzyć część zobowiązania, kredytobiorca uzyskuje realną korzyść majątkową, co w świetle przepisów stanowi dochód.

Zwolnienie z PIT – kto może z niego skorzystać?

Na mocy rozporządzenia Ministra Finansów do końca 2026 roku obowiązuje zwolnienie z opodatkowania ugód frankowych, ale pod ściśle określonymi warunkami. Zwolnienie obejmuje:

• osoby fizyczne,
• których kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe (zakup, budowa, remont lokalu lub domu),
• i dotyczył jednej inwestycji mieszkaniowej.

Jeśli wszystkie te kryteria są spełnione, dochód wynikający z ugody nie podlega opodatkowaniu, a frankowicz nie musi wykazywać go w PIT.

Kiedy trzeba zapłacić podatek od ugody frankowej?

Podatek od ugody frankowej należy uiścić, jeśli nie zostaną spełnione warunki zwolnienia. Typowe sytuacje, w których występuje obowiązek podatkowy, to:

• kredyt był częściowo inwestycyjny (np. na wynajem),
• kredytobiorca prowadzi działalność gospodarczą,
• osoba ma więcej niż jeden kredyt mieszkaniowy,
• bank wypłaca dodatkową rekompensatę pieniężną, niezwiązaną z kredytem.

W takich przypadkach dochód rozlicza się według skali podatkowej 12% lub 32%, w zależności od łącznego dochodu rocznego.

Dodatkowe świadczenia dla frankowiczów a podatek

Część banków oferuje dodatkowe wypłaty za rezygnację z roszczeń lub ugodę pozasądową. Takie świadczenia są traktowane jako przychód z innych źródeł i nie są objęte zwolnieniem. Należy je rozliczyć w zeznaniu rocznym PIT – nawet jeśli sama ugoda z bankiem spełniała warunki zwolnienia.

Czy bank może wystawić PIT-11?

Tak – bank może wystawić PIT-11, jeśli uzna, że w wyniku ugody frankowicz uzyskał dochód podlegający opodatkowaniu. Taki formularz trafia zarówno do kredytobiorcy, jak i do urzędu skarbowego. Kredytobiorca musi wówczas uwzględnić wskazany przychód w swoim PIT-37 lub PIT-36. Natomiast jeśli spełnione są warunki zwolnienia z PIT, bank nie wystawia PIT-11, a przychód z ugody nie pojawia się w zeznaniu rocznym.

Jak zabezpieczyć się przed nieprzewidzianym podatkiem?

Aby uniknąć nieporozumień, warto:

• upewnić się, że cel kredytu frankowego był wyłącznie mieszkaniowy,
• sprawdzić datę zawarcia ugody frankowej (musi to nastąpić do 31.12.2026),
• zachować dokumentację kredytową i ugodową,
• monitorować wystawienie PIT-11 przez bank,
• w razie wątpliwości skonsultować się z ekspertem.

Podsumowanie – opodatkowanie ugód frankowych

Opodatkowanie ugód frankowych – najczęściej zadawane pytania