Frankowicze, którzy zdecydowali się na walkę z bankiem w związku z wadliwą umową kredytową mogą zetknąć się z zagadnieniem potrącenia. Wyjaśniamy czym dokładnie jest potrącenie w kontekście spraw frankowych, w jakich sytuacjach jest stosowane oraz jakie ma znaczenie jeśli mowa o kredytach indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego.

Czym jest potrącenie w sprawach frankowych?

Początkowo pojęcie potrącenia może wydawać się trudne do zrozumienia dla osób posiadających kredyty we frankach szwajcarskich, ale w rzeczywistości nie jest ono zbyt skomplikowane i dodatkowo uregulowane jest ono przez artykuł 498 Kodeksu Cywilnego. Potrącenie w sprawach frankowych polega na rozliczeniu długów i należności, gdy dwie strony mają względem siebie zarówno zobowiązania, jak i roszczenia. W kontekście sporów dotyczących unieważnienia umów kredytowych opartych na kursie franka szwajcarskiego, sytuacja jest jasna, gdyż zarówno bank, jak i Kredytobiorcy są jednocześnie dłużnikami i wierzycielami względem siebie.

temida

Unieważnienie umowy kredytowej a potrącenie

Zanim przystąpimy do rozważań na temat potrącenia warto zrozumieć istotę unieważnienia umowy kredytowej. Sąd orzekając o nieważności umowy kredytowej wskazuje, że relacja pomiędzy Kredytobiorcą a bankiem nie obowiązuje, a umowa traktowana jest tak, jakby nigdy nie została zawarta. Chociaż umowa nie jest ważna, w większości przypadków jest wykonywana przez strony przez długie lata, tzn. bank udzielił Kredytobiorcy środków finansowych, a Frankowicz spłacał raty kapitałowo-odsetkowe oraz ponosił różne opłaty związane z kredytem. Niemniej jednak, jeśli umowa została uznana za nieważną, nie ma podstawy prawnej do jej wykonywania.

Przeniesienie omawianych przepisów na grunt spraw związanych z kredytami we frankach szwajcarskich pozwala lepiej zrozumieć kwestię potrącenia w tej sytuacji. W praktyce oznacza Frankowicz jest zobowiązany do zwrotu kwoty udzielonego kredytu, a bank zwraca wszelkie środki wpłacone przez Kredytobiorcę do momentu potrącenia. Inaczej mówiąc,  potrącenie w sprawach frankowych prowadzi do rozliczenia wzajemnych roszczeń między bankiem a konsumentem posiadającym kredyt we frankach. Warto przy tym zaznaczyć, że w większości przypadków Kredytobiorca wpłacił na konto banku większą sumę, niż ta, którą otrzymał od banku w ramach udzielonego kredytu.

Potrącenie przy kredycie frankowym

Aby skutecznie dokonać potrącenia, niezbędne jest złożenie pisemnego oświadczenia drugiej stronie, w którym szczegółowo określone zostaną wierzytelności podlegające potrąceniu. Ważne jest, aby oświadczenie o potrąceniu zostało przekazane bezpośrednio osobie uprawnionej do potrącenia wierzytelności, a nie na przykład jej pełnomocnikowi.

Mechanizm potrącenia w sprawach związanych z kredytami we frankach często jest stosowany w procesie rozliczenia z bankiem po uzyskaniu prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność umowy kredytowej. Co istotne, potrącenie może mieć miejsce nawet przed wszczęciem formalnego postępowania sądowego, czyli przed złożeniem pozwu do sądu, jak również w trakcie jego trwania. Sygnałem do podjęcia działań w sprawie  zastosowania potrącenia może być m.in. otrzymanie wezwania od banku do zwrotu kapitału. Co ciekawe, otrzymanie wezwania może oznaczać początek naliczania odsetek od kwoty udzielonego kredytu. Dlatego niezwykle istotne jest, aby wraz z chwilą otrzymania wezwania lub pozwu od kredytodawcy, natychmiast poinformować o tym fakcie swojego pełnomocnika.

sędzia

Pojęcia związane z potrąceniem

Analizując zagadnienie potrącenia w kontekście spraw frankowych, ważne jest rozróżnienie dwóch pojęć:

  • oświadczenia materialnego o potrąceniu
  • procesowego zarzutu potrącenia.

    Oświadczenie materialne o potrąceniu to działanie poza procesem, mające na celu uregulowanie stosunków między stronami. Jest to oświadczenie, które zostało wspomniane wcześniej. Z kolei procesowy zarzut potrącenia polega na żądaniu sądu odrzucenia całego lub części roszczenia, argumentując, że roszczenie to wygasło z powodu wcześniejszego potrącenia, czyli uregulowania stosunków między stronami. Wnosząc zarzut potrącenia, informujemy sąd, że ponieważ już wcześniej dokonaliśmy potrącenia, nie ma podstaw, aby druga strona żądała od nas zapłaty określonej kwoty, ponieważ została ona już uwzględniona w potrąceniu. Złożenie oświadczenia o potrąceniu stanowi podstawę do późniejszego podniesienia procesowego zarzutu potrącenia w trakcie postępowania sądowego.