Prognozy na 2022 r. w sprawach frankowych w większości były pozytywne. Ale mało kto spodziewał się aż tak dobrego początku roku. Za nami rekordowy kwartał pod względem liczby wydanych orzeczeń. Od stycznia do marca 2022 r. frankowicze uzyskali 1703 wyroki. Dla porównania w analogicznym okresie 2021 r. zapadły zaledwie 224 wyroki. Zatem mamy do czynienia z nieprawdopodobnym wzrostem aż o ponad 650%. Jak orzekały sądy? Ile trzeba czekać na rozstrzygnięcie?
Mocny początek roku w sądach dla frankowiczów
Tradycyjnie Votum Robin Lawyers SA zebrała i opracowała dane rynkowe dotyczące wyroków frankowiczów. Tym razem spółka opublikowała dane kwartalne. Jak się okazało, pierwszy kwartał 2022 r. był kolejnym rekordowym okresem pod względem zapadłych wyroków sądowych w sprawach frankowych. Ekspertom kancelarii udało się dotrzeć do 1703 wyroków, z czego aż 1655 (97%) było korzystnych dla kredytobiorców. Tylko w 43 sprawach górą były banki (2,5%). Natomiast w 5 przypadkach sądy uchyliły wyrok sądu I instancji i przekazały sprawę do ponownego rozstrzygnięcia (0,5%). Dla porównania w okresie styczeń-marzec 2021 r. łącznie zapadły 224 wyroki. Spośród nich 205 (91,5%) było korzystnych dla frankowiczów. Jednocześnie w 14 (6,25%) sprawach górą były banki, a 5 (2,25%) spraw zostało uchylonych.
Sądy przyspieszają w sprawach frankowych
Z roku na rok spraw frankowych przybywa. Jednak biorąc pod uwagę dane poszczególnych sądów, czas oczekiwania na korzystne rozstrzygnięcie znacznie się skrócił. W wielu przypadkach zakładany przez Votum Robin Lawyers SA okres 36 m-cy na uzyskanie wyroku prawomocnego skrócił się nawet o połowę. A wśród zakończonych spraw zdarzają się Klienci, którzy cieszyli się z wygranej przed sądem II instancji nawet w ciągu 12 m-cy. Wynika to m.in. z dwóch kwestii.
Po pierwsze na początku listopada 2019 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego. Wprowadziła ona zmianę w zakresie właściwości miejscowej sądów w sprawach o roszczenia wynikające z czynności bankowych. Od tego momentu kredytobiorcy mogą zdecydować, gdzie skierować swój pozew o kredyt we frankach. Co do zasady w pierwszej kolejności takie sprawy powinny trafiać do sądów właściwych ze względu na ich miejsce zamieszkania. I dzięki temu uwolniony został potencjał do orzekania pozostałych sądów w Polsce. Dotychczas większość spraw trafiała do sądów w Warszawie, gdzie niemal wszystkie banki mają swoje główne siedziby. Tymczasem rozdzielenie tych spraw na pozostałe ośrodki powoduje, że frankowicze znacznie krócej oczekują na wyroki np. w Katowicach, Olsztynie, Szczecinie, Poznaniu, Wrocławiu, Gdańsku, Lubinie, czy Legnicy.
Frankowicze wyroki – nieważność dominuje
Drugą przyczyną przyspieszenia orzekania w sprawach frankowych jest zmiana linii orzeczniczej w kierunku stwierdzenia nieważności umowy kredytowej. Takie rozwiązanie powoduje, że w ramach postępowania sądowego w zdecydowanej większości przypadków nie przeprowadza się dowodu z opinii biegłego ds. rachunkowości, która zazwyczaj pojawiała się w sprawach dotyczących odfrankowienia. Ponadto sądy kierując się ekonomiką postępowania, starają się przeprowadzić jak najwięcej czynności w ramach jednego posiedzenia, często odbywającego się w formie zdalnej. Jednocześnie takie czynności, jak zeznania świadków obywają się na piśmie, co również wpływa na czas postępowania.
Dlatego nie dziwi fakt, że w I kw. 2022 r. mieliśmy do czynienia z miażdżącą przewagą wyroków skutkujących nieważnością. Wśród 1655 korzystnych wyroków sądy w 1584 (96%) przypadkach uznały umowy za nieważne. Zatem tylko w 70 (4%) sprawach umowa została utrzymana w mocy bez nieuczciwych zapisów umownych (odfrankowienie). W jednym przypadku nie ustalono skutku rozstrzygnięcia. Wyraźnie widać, że wyroki stwierdzające nieważność wadliwych umów powiązanych z kursem waluty obcej zdominowały orzecznictwo. Tym samym na ten moment linię orzeczniczą zarówno sądów I jak i II instancji można uznać za ukształtowaną. A dla porównania w pierwszym kwartale 2021 r., odsetek wyroków stwierdzających nieważność umów kredytowych oscylował w granicach 80%.
