Zgon bliskiej osoby to jedno z najtrudniejszych wyzwań, z jakimi konfrontować się musimy w życiu. Utrata tej bliskiej nam osoby dotyka nie tylko naszych uczuć, ale także ma skutki w sferze prawniczej, które wymagają uregulowania. Szczególnie ważne staje się to, gdy osoba, która odeszła, zostawiła po sobie pewne zobowiązania finansowe. W momencie śmierci osoby, która miała kredyt, te prawa i obowiązki przechodzą na jej spadkobierców. Są oni zobowiązani między innymi do uregulowania zadłużeń, które pozostały po zmarłym. Jednocześnie jednak zyskują prawo do podjęcia kroków prawnych przeciwko bankowi lub innym instytucjom, jeśli zachodzi taka potrzeba.
Roszczenia spadkobierców wobec banku
Spadkobierca, aby uczestniczyć w procesie, musi posiadać oficjalny dokument potwierdzający jego status jako dziedzica po zmarłym kredytobiorcy. Taki dokument może przyjąć jedną z dwóch form:
- Decyzja wydana przez sąd – postanowienie, które oficjalnie stwierdza nabycie spadku,
- Sporządzony przez notariusza akt – dokument, który potwierdza dziedziczenie.
Wspomniane dokumenty potwierdzają tożsamość spadkobiercy oraz w jakim zakresie przejął prawa i obowiązki po zmarłym. Wyłącznie osoby wymienione w tych dokumentach mają uprawnienie do dochodzenia roszczeń związanych z nieważnością umowy majątkowej, na tych samych zasadach, które obowiązywały dla zmarłego kredytobiorcy.

Czy małoletni spadkobierca może wytoczyć powództwo przeciwko bankowi?
Pierwszym pytaniem, które warto postawić na początku, jest: Czy osoba nieletnia, będąca spadkobiercą, może złożyć pozew przeciwko bankowi? W celu udzielenia odpowiedzi na to pytanie, konieczne jest dokładniejsze zrozumienie zdolności prawnej dziecka, która zmienia się w miarę jego dojrzewania. Co to oznacza? Zdolność prawna to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków w ramach prawa cywilnego, którą nabywamy już w chwili narodzin. Warto podkreślić, że posiadanie zdolności prawnej nie oznacza automatycznego wykonywania skutecznych czynności prawnych. Kodeks cywilny precyzuje, że pełna zdolność do czynności prawnych jest osiągana dopiero po osiągnięciu 18 roku życia. Do momentu osiągnięcia pełnej zdolności prawnej, rodzice lub prawni opiekunowie mają obowiązek podejmowania działań prawnych w imieniu dziecka. Reprezentacja ta obejmuje dokonywanie czynności prawnych przez rodziców oraz reprezentowanie dziecka przed sądami i innymi organami państwowymi. Ważne jest, aby zaznaczyć, że zarządzanie majątkiem dziecka przez rodziców podlega nadzorowi sądu opiekuńczego, co ogranicza ich swobodę działania. W przypadku wniesienia pozwu przeciwko bankowi w imieniu osoby nieletniej, mówimy o czynności wykraczającej poza zwykły zarząd majątkiem, dlatego rodzice muszą uzyskać zgodę sądu rodzinnego na taką działalność związana z majątkiem dziecka. Bez odpowiedniej zgody, takie działania zostaną uznane za nieważne.
Złożenie pozwu do sądu w imieniu dziecka
Procedura uzyskania zgody na podjęcie działań wykraczających poza zwykły zarząd majątkiem osoby nieletniej w kontekście skierowania pozwu przeciwko bankowi składa się z poniższych etapów:
- Wniesienie wniosku do sądu.
- Wyznaczenie terminu posiedzenia przez sąd.
- Sąd rozpatruje sprawę w trybie nieprocesowym. Sąd opiekuńczy analizuje, czy planowana czynność prawna mieści się w kategorii działań wykraczających poza zwykły zarząd majątkiem oraz czy nie narusza norm prawa lub zasad społecznych.
- Sąd wydaje zgodę.
Warto zaznaczyć, że śmierć osoby, która była kredytobiorcą, oraz obecność małoletniego spadkobiercy nie zamykają możliwości dążenia do odszkodowania od banku w związku z umową kredytu we frankach szwajcarskich oraz szans na odzyskanie nadpłaconego kapitału. Jednak wszyscy spadkobiercy muszą wspólnie wnieść pozew przeciwko bankowi, przy zachowaniu wszelkich formalności związanych ze spadkiem oraz uzyskaniu zgody sądu.
Autor: Adrian Domżalski