23 listopada 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku C-321/22 stwierdził, że wymaganie od konsumenta uiszczenia nadmiernych opłat pozaodsetkowych w ramach umowy kredytowej może być uznane za nieuczciwy warunek umowny.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozpatrywał sprawę C-321/22 dotyczącą umowy pożyczki konsumenckiej, na wniosek Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia. Polski sąd zwrócił się do TSUE o interpretację przepisów dyrektywy dotyczącej nieuczciwych warunków umownych w umowach konsumenckich. Sąd pytał, czy warunki umowne odnoszące się do pozaodsetkowych kosztów kredytu mogą być uznane za nieuczciwe z powodu rażącej nieproporcjonalności tych kosztów w stosunku do usługi świadczonej przez przedsiębiorcę.
Wysokie koszty kredytów konsumenckich
W swoim stanowisku Trybunał przypomniał, że warunek umowny jest uznawany za nieuczciwy, jeżeli powoduje istotną nierównowagę w prawach i obowiązkach stron umowy, szkodząc konsumentowi. Taką nierównowagę można uznać za wynikającą z samego faktu, że koszty pozaodsetkowe obciążające konsumenta są rażąco nieproporcjonalne w stosunku do kwoty udzielonego kredytu i świadczonych w zamian usług związanych z udzielaniem kredytu – wynika z komunikatu prasowego po ogłoszeniu wyroku.
Jednakże, ogólna zasada stanowi, że ocena nieuczciwego charakteru warunku umownego może nastąpić tylko w przypadku, gdy nie dotyczy on samego określenia głównego przedmiotu umowy, ani relacji ceny i wynagrodzenia do dostarczonych w zamian towarów lub usług. Ostateczna decyzja w tej sprawie należy do sądu krajowego, który będzie zobowiązany zbadać, czy taka sytuacja ma miejsce w danym przypadku. Jeśli odpowiedź będzie negatywna, sąd krajowy będzie musiał ocenić, czy przepisy krajowe, jako środki zapewniające wyższy poziom ochrony, pozwalają na taką ocenę – dodano.
Zgodnie z wypowiedzią wiceprezesa Votum, Kacpra Jankowskiego, to kolejna pozytywna decyzja na korzyść Kredytobiorców. W swojej wypowiedzi dla tvn24.pl wskazuje, że:
Trybunał dał konsumentom kolejny oręż do walki z nieuczciwymi przedsiębiorcami. Poza możliwością powoływania się na sankcję kredytu darmowego na podstawie ustawy o kredycie konsumenckim, istotnym czynnikiem, który sądy będą od teraz brały również pod uwagę, orzekając o nieważności umowy lub jej części, będzie kwestia rażąco wysokich kosztów pozaodsetkowych, a takich pożyczek i kredytów z pewnością jest bardzo wiele.