7 grudnia 2023 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie w polskiej sprawie C-140/22, które z pewnością korzytsnie wpłynie na czas procedowania spraw frankowych. Mimo że sprawa dotyczyła mBanku, konsekwencje wyroku TSUE C-140/22 odczują wszyscy posiadacze kredytów frankowych oraz cały sektor bankowy.
Czego dotyczyła sprawa C-140/22, którą rozpatrywał TSUE?
Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia skierował sprawę C-140/22 do Trybunału w Luksemburgu, przedstawiając w czerwcu 2022 roku cztery pytania prejudycjalne w kontekście sprawy dotyczącej unieważnienia kredytu we frankach szwajcarskich zaciągniętego w mBanku. Warszawski sąd zapytał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej czy:
- umowa ta staje się trwale bezskuteczna (nieważna) z mocą wsteczną od chwili jej zawarcia dopiero po złożeniu przez konsumenta oświadczenia, że nie wyraża zgody na utrzymanie w mocy nieuczciwego warunku, jest świadomy konsekwencji nieważności umowy i wyraża zgodę na nieważność umowy,
- bieg terminu przedawnienia roszczenia przedsiębiorcy o zwrot świadczeń nienależnych spełnionych na podstawie umowy rozpoczyna się dopiero od daty, w której konsument złożył oświadczenie wskazane w punkcie 1, nawet jeżeli uprzednio konsument wezwał przedsiębiorcę do zapłaty, a także przedsiębiorca mógł wcześniej spodziewać się, że sformułowana przez niego umowa zawiera nieuczciwe warunki,
- konsument może domagać się zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie dopiero od daty, w której złożył oświadczenie wskazane w punkcie 1, nawet jeżeli uprzednio wezwał przedsiębiorcę do zapłaty,
- roszczenie konsumenta o zwrot świadczeń, które spełnił na podstawie nieważnej umowy kredytu (rat kredytu, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych) powinno zostać obniżone o równowartość odsetek kapitałowych, które przysługiwałyby bankowi, gdyby umowa kredytu była ważna, podczas gdy bank może domagać się zwrotu świadczenia, które spełnił na podstawie tej samej nieważnej umowy kredytu (kapitału kredytu) w pełnej wysokości.
TSUE popiera Frankowiczów. Kredytobiorcy wygrywają z bankami w sprawie C-140/22
W czwartek, 7 grudnia Trybunał Sprawiedliwości UE odpowiedział na pytanie skierowane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia przyjmując prokonsumenckie stanowisko. W wyroku w sprawie C-140/22 TSUE nie nakłada na konsumenta obowiązku złożenia oświadczenia o świadomości konsekwencji nieważności umowy kredytowej CHF. Na tej podstawie nie ma zatem możliwości, aby naliczanie 3-letniego okresu przedawnienia roszczeń oraz początek okresu naliczania odsetek ustawowych było uzależnione od złożenia oświadczenia przez konsumenta w sądzie. Odnosząc się do ostatniego pytania skierowanego przez sąd, unijni sędziowie podtrzymali w mocy czerwcowy wyrok C-520/21 w sprawie o bezumowne korzystanie z kapitału po stwierdzeniu nieważności umowy kredytowej. Banki nie mają prawa do dodatkowych roszczeń wobec Kredytobiorców ponad zwrot wypłaconego kapitału.
Wadliwy mechanizm przeliczeniowy stosowany przez mBank został uznany przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów za niedozwolony już w 2010 roku, a 4 lata później został wpisany do rejestru klauzul abuzywnych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Warto jednak podkreślić, że dzisiejszy wyrok TSUE C-140/22, choć rozpatrywany w kwestii kredytu frankowego w mBank, będzie miał przełożenie na sprawy Frankowiczów posiadających kredyty indeksowane do franka szwajcarskiego również w innych bankach. Jedno jest pewne – Frankowicze mają powody do radości, ponieważ brak konieczności składania dodatkowego świadczenia bezpośrednio przełoży się na skrócenie czasu oczekiwania na wyrok w sprawie o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej.
