Kredyty frankowe to potoczna nazwa kredytów, w których pojawia się waluta franka szwajcarskiego, są to kredyty zaliczane do grupy objętej ryzykiem walutowym. Na lata 2005/2010 przypadał szczyt ich popularności, w samym 2008 roku zawarto ponad 200 tys. umów kredytowych. Z pewnością przyczynił się do tego atrakcyjny kurs franka szwajcarskiego oraz niskie oprocentowanie. Niestety zapominano o tym, że spłata kredytu, zwłaszcza hipotecznego, to proces długotrwały, a w długim okresie czasu, na rynku może dojść do wielu niekorzystnych zmian. Co też miało miejsce w przypadku kredytów frankowych poprzez znaczący wzrost kursu franka.
Rodzaje kredytów frankowych
Wyróżniamy trzy rodzaje kredytów frankowych:
- walutowy,
- indeksowany do waluty obcej,
- denominowany do waluty obcej.
| KREDYT WALUTOWY | KREDYT INDEKSOWANY | KREDYT DENOMINOWANY | |
| Kwota kredytu | CHF | PLN | CHF |
| Wypłata kredytu | CHF | PLN | PLN |
| Kwota zadłużenia | CHF | CHF | CHF |
Kredyt walutowy
W przypadku kredytów walutowych kwotę kredytu określa się w walucie obcej, natomiast w dniu uruchomienia kredytu wypłaca się kwotę kredytu w walucie obcej. Spłata kredytu walutowego również jest realizowana w walucie obcej. Obecnie uzyskanie kredytu walutowego jest znacznie utrudnione, w związku z tym mogą go otrzymać przede wszystkim osoby, które otrzymują wynagrodzenie w danej walucie.
Kredyt indeksowany i denominowany
Kredyty indeksowane i denominowane do franka szwajcarskiego są niekiedy błędnie nazywane kredytami walutowymi, jednak w ich przypadku waluta franka szwajcarskiego stanowiła jedynie miernik wartości, według którego miały odbywać się wszelkiego rodzaju rozliczenia związane z wykonywaniem umowy kredytowej. W tego rodzaju kredytach bank nigdy nie wypłacił kredytobiorcy kwoty we franku szwajcarskim. Są to kredyty udzielone, wypłacone i spłacane w złotówkach. Jedynie w chwili uruchomienia kredytu jest on przeliczany na walutę indeksacji, podczas gdy kwota zadłużenia i harmonogram rat są przedstawione w tej walucie. Dlatego kredytobiorca decydujący się na zawarcie umowy o kredyt indeksowany lub waloryzowany do waluty obcej miał pewność, że otrzyma kwotę o jaką wnosił wyrażoną w złotówkach, ale nie znał dokładnej kwoty zadłużenia określonej we franku szwajcarskim.
Natomiast w przypadku kredytu denominowanego wysokość udzielanego kredytu jest określona w umowie we franku szwajcarskim, a w dniu wypłaty kredytu kwotę tą przelicza się po bieżącym kursie na złotówki. W związku z tym kredytobiorca od początku zna wysokość swojego zadłużenia, jednak istnieje ryzyko, że w przypadku spadku kursu franka szwajcarskiego otrzyma on kwotę w złotówkach niższą niż oczekiwał. Czasami banki wskazywały w umowie konkretną wartość kursu po jakim będzie dokonane przeliczenie zabezpieczając kredytobiorcę przed wahaniami kursów
Wysokość rat kredytów frankowych
Ustalenie wysokości rat kredytu zgodnie z harmonogramem spłaty, co następuje zarówno w przypadku kredytu indeksowanego, jak i denominowanego, w związku z tym wysokość bieżącej spłacanej w złotych raty uzależniona jest od kursu waluty w danym dniu. Tym samym kredytobiorca nie może przewidzieć jaka kwota będzie pobrana z jego rachunku bankowego.
Przykład:
Kredytobiorca dokonuje spłaty raty każdego 15-tego dnia miesiąca w wysokości 600 CHF
| DATA | KURS | Kwota z PLN |
| 15.01.2009 | 2,8696 | 1.721,76 |
| 15.02.2009 | 3,0981 | 1.858,86 |
| 15.03.2009 | 2,9292 | 1.757,52 |
| 15.01.2010 | 2,7314 | 1.638,84 |
| 15.02.2010 | 2,7441 | 1.646,46 |
| 15.03.2010 | 2,6830 | 1.609,80 |
| 15.01.2011 | 3,0158 | 1.809,48 |
| 15.02.2011 | 3,0067 | 1.804,02 |
| 15.03.2011 | 3,1764 | 1.905,84 |
Powyższy przykład obrazuje różnice w wysokości raty kredytu przeliczonej na złotówki, nie tylko w obrębie lat, ale i miesięcy.
Podczas podpisywania umowy o kredyt indeksowany lub denominowany do franka szwajcarskiego wielu kredytobiorców nie miało świadomości, jakie konsekwencje może nieść ze sobą wahanie kursu waluty. Ponadto brak transparentności mechanizmu przeliczeniowego stosowanego przez banki przyczynił się do tego, że kredytobiorca może mieć poczucie, że został wprowadzony w błąd.
Ponadto na podstawie aktualnego orzecznictwa sądowego można stwierdzić, że banki stosowały niedozwolone zapisy umowne w umowach kredytów indeksowanych i denominowanych. Co więcej nie dostarczały kredytobiorcy pełnej i przejrzystej informacji o produkcie, co z kolei uniemożliwiło zrozumienie mu z jakim ryzykiem związane jest zawarcie umowy kredytowej.
Z czasem frankowicze zaczęli szukać pomocy wśród różnych organów kontroli, takich jak KNF, UOKiK oraz TSUE, które rozpatrują problem biorąc pod uwagę sytuację ogółu kredytobiorców. Ponadto na podstawie majowego orzeczenia TSUE można zaobserwować tendencję do rozstrzygania zagadnień związanych z kredytami frankowymi na korzyść kredytobiorcy. Dlatego z pewnością warto rozważyć możliwość skorzystania z pomocy eksperta, który nie tylko pomoże zrozumieć zawiłe zapisy zawarte w umowie kredytowej, ale również wskaże, czy w danym przypadku bank stosował niedozwolone klauzule. Z pewnością profesjonalny pełnomocnik oszacuje również dokładną kwotę roszczenia o jaką można wnioskować, co jest niezwykle istotne z punktu widzenia kredytobiorcy.
