Mimo wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 15 czerwca 2023 roku, który wyraźnie wskazał, że banki nie mają prawa do dodatkowych roszczeń od Frankowiczów poza zwrotem udostępnionego kapitału, banki próbują interpretować ten wyrok na swoją korzyść. W wyniku tego, Prezes Związku Banków Polskich zasugerował, że banki będą domagać się od Frankowiczów waloryzacji kapitału. Czy Kredytobiorcy powinni się obawiać?
Banki zapowiadają, że będą pozywać Frankowiczów
Statystyki opublikowane przez Grupę Kapitałową Votum przed wydaniem wyroku TSUE wskazywały na przegraną banków w 97% spraw dotyczących bezumownego korzystania z kapitału. W 114 przypadkach sądy opowiedziały się po stronie Konsumentów, podczas gdy tylko w 4 sprawach przyznano rację bankom. Na podstawie tych danych oraz treści wyroku TSUE, banki próbują znaleźć inną ścieżkę dochodzenia roszczeń. Według Prezesa Związku Banków Polskich, wyrok w sprawie C-520/21 nie rozstrzyga kwestii związanej z waloryzacją kapitału. Według niego, waloryzacja jest odrębnym zagadnieniem od rekompensaty za korzystanie z kapitału. Obecnie banki rozważają, jak powinny być ustanowione szczegółowe zasady dotyczące waloryzacji pożyczonego Konsumentowi kapitału, w tym rozważają uwzględnienie inflacji. Czy takie roszczenia mają podstawy do obrony przed sądem?
Spór o waloryzację pomiędzy bankami i Frankowiczami
W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada, że zobowiązanie pieniężne uważa się za spełnione, gdy płatność jest dokonywana w takiej samej kwocie, na jaką wynosił dług w chwili jego powstania. Istnieje jednak wyjątek od tej reguły w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza. Jednakże waloryzacja musi być uzasadniona interesami stron i zasadami współżycia społecznego. Ponadto, jeśli żądanie waloryzacji jest zgłaszane przez przedsiębiorcę, nie może być związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Na tej podstawie bankom nie przysługuje roszczenie o waloryzację, a także nie mogą liczyć na korzystne rozstrzygnięcia w tym zakresie. Pierwsze wyroki sądowe potwierdzają tę sytuację.
Należy zauważyć, że pytanie prejudycjalne, które było przedmiotem ostatniego wyroku TSUE, dotyczyło wszelkich form rekompensaty dla banku po stwierdzeniu nieważności umowy kredytowej, a nie tylko wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału. Trybunał jednoznacznie podważył prawo do żądania od Frankowiczów czegoś więcej niż udostępniony kapitał, włączając w to roszczenia o waloryzację. Jak widać po pierwszych orzeczeniach, sądy powszechne również odrzucają takie roszczenia, nie tylko powołując się na wyrok TSUE, ale także ze względu na brak istotnych, inflacyjnych zmian siły nabywczej pieniądza w okresie wypłaty kapitału.
